Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne to nieodzowny element systemu bezpieczeństwa w budynkach użyteczności publicznej, obiektach przemysłowych i komercyjnych. Jego głównym celem jest zapewnienie widoczności oraz wskazanie bezpiecznych dróg ewakuacji w przypadku pożaru, zaniku zasilania lub innych sytuacji awaryjnych. Sprawność tych instalacji może zadecydować o życiu i zdrowiu użytkowników budynku.
Oświetlenie awaryjne – przepisy i wymagania
Oświetlenie awaryjne ewakuacyjne to obowiązkowy element systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego w budynkach, który musi spełniać ściśle określone wymagania techniczne i normatywne. Jego funkcją jest zapewnienie minimalnego poziomu widoczności podczas awarii zasilania, pożaru lub innego zagrożenia wymagającego ewakuacji.
Zgodnie z obowiązującym prawem, a w szczególności:
- normą PN-EN 1838 – określającą minimalne poziomy natężenia oświetlenia i sposób rozmieszczenia opraw ewakuacyjnych,
- Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki,
- oraz Rozporządzeniem MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. dotyczącym ochrony przeciwpożarowej obiektów.
Właściciel lub zarządca budynku jest zobowiązany do zapewnienia sprawności systemu awaryjnego oświetlenia oraz do jego regularnego przeglądu i pomiarów.
Wymagane są:
- miesięczne testy funkcjonalne, podczas których każda oprawa musi przełączyć się na tryb awaryjny,
- roczne testy wydajnościowe – pełne testy zasilania awaryjnego, sprawdzające czas działania opraw w trybie awaryjnym,
- okresowe pomiary natężenia światła, które potwierdzają, że system spełnia wymagania normatywne w zakresie oświetlenia dróg ewakuacyjnych i punktów newralgicznych (np. znaków wyjścia, gaśnic, wyłączników).
Brak spełnienia tych wymagań może skutkować:
- negatywnym wynikiem kontroli Państwowej Straży Pożarnej,
- odmową odbioru obiektu przez inspektora nadzoru,
- odpowiedzialnością prawną zarządcy w razie zdarzenia losowego,
- odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Dlatego przegląd oświetlenia awaryjnego oraz pomiary oświetlenia są nie tylko formalnością, ale obowiązkiem wynikającym z przepisów i praktyką realnie zwiększającą bezpieczeństwo użytkowników budynków.
Podstawowe wymagania techniczne:
- Zanik zasilania podstawowego musi automatycznie uruchomić oprawy oświetlenia awaryjnego – bez ingerencji użytkownika.
- Czas działania systemu po zaniku zasilania powinien wynosić co najmniej 1 godzinę – najczęściej 1 lub 3 godziny, w zależności od kategorii obiektu.
- Oprawy awaryjne powinny osiągać pełne natężenie światła w czasie nie dłuższym niż 60 sekund.
- Rozmieszczenie opraw oświetlenia awaryjnego musi zapewniać równomierne oświetlenie dróg ewakuacyjnych i nie może być narażone na warunki środowiskowe, które wpływają na ich działanie (np. niskie temperatury, wilgoć).
Wymagania dotyczące natężenia światła:
- Na całej długości dróg ewakuacyjnych należy zapewnić minimalne natężenie oświetlenia 1 lx, umożliwiające bezpieczny i sprawny ruch w kierunku wyjścia.
- W miejscach lokalizacji sprzętu przeciwpożarowego, przycisków sterujących oraz znaków ewakuacyjnych – wymagane jest co najmniej 5 lx.
Gdzie należy instalować oprawy oświetlenia awaryjnego?
Aby awaryjne oświetlenie ewakuacyjne skutecznie spełniało swoją funkcję, oprawy muszą być rozmieszczone w miejscach kluczowych z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowników i zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 1838. Lokalizacja opraw świetlenia awaryjnego powinna zapewniać maksymalną widoczność, orientację przestrzenną i umożliwiać szybkie opuszczenie budynku:
- przy każdych drzwiach wyjściowych prowadzących do wyjść ewakuacyjnych
- w pobliżu schodów – tak, aby każdy stopień był dobrze widoczny,
- w miejscach zmiany poziomu (np. rampy, podesty),
- przy każdej zmianie kierunku i skrzyżowaniu korytarzy,
- przy wyjściach końcowych – także na zewnątrz budynku,
- w pobliżu punktów pierwszej pomocy i urządzeń gaśniczych,
- przy znakach bezpieczeństwa i wyjściach ewakuacyjnych – aby były dobrze widoczne nawet w warunkach zadymienia.
Dzięki właściwemu rozmieszczeniu opraw oświetlenia awaryjnego możliwe jest zminimalizowanie chaosu i paniki w trakcie ewakuacji, a także zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim osobom znajdującym się w obiekcie.
Pomiary natężenia światła – dlaczego są ważne?
Pomiary oświetlenia awaryjnego wykonuje się w celu sprawdzenia, czy natężenie światła w kluczowych miejscach (na drogach ewakuacyjnych, przy znakach ewakuacyjnych, w pobliżu sprzętu gaśniczego) spełnia wymagania normy PN-EN 1838. Zbyt niskie natężenie może prowadzić do dezorientacji osób ewakuujących się i utrudnić akcję ratunkową.
Profesjonalne pomiary oświetlenia obejmują:
- pomiar luksów (lx) na poziomie podłogi i przy znakach ewakuacyjnych,
- weryfikację równomierności oświetlenia,
- ocenę rozkładu światła w newralgicznych punktach,
- analizę zgodności z dokumentacją projektową i normami.
Zleć profesjonalny przegląd oświetlenia awaryjnego specjalistom Man-Poż!
Nie ryzykuj bezpieczeństwem – zaufaj ekspertom z wieloletnim doświadczeniem. Jesteśmy firmą specjalizująca się w kompleksowej obsłudze systemów bezpieczeństwa pożarowego, w tym oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego. Oferujemy profesjonalne przeglądy, testy i pomiary natężenia światła, zgodne z aktualnymi normami technicznymi, przepisami prawa oraz wytycznymi producentów.
Dlaczego warto wybrać Man-Poż?
- Wykonujemy miesięczne i roczne przeglądy oświetlenia awaryjnego zgodnie z normą PN-EN 1838,
- Przeprowadzamy pomiary oświetlenia awaryjnego, sporządzamy raporty i protokoły dla kontroli PSP oraz odbiorów technicznych,
- Obsługujemy obiekty każdej wielkości – od lokali usługowych po centra logistyczne i zakłady przemysłowe,
- Działamy szybko, sprawnie, profesjonalnie.
- Gwarantujemy najwyższą jakość usług.
Zadbaj o zgodność z przepisami i bezpieczeństwo użytkowników swojego budynku. Zadzwoń, napisz, lub wypełnij formularz – i zleć przegląd już dziś!
FAQ - Najczęściej zadawane pytania dotyczące przeglądu oświetlenia awaryjnego
Zgodnie z przepisami, test funkcjonalny oświetlenia awaryjnego należy wykonywać co najmniej raz w miesiącu, natomiast test pełny (czas pracy w trybie awaryjnym) – minimum raz w roku. Przegląd powinien być udokumentowany i przeprowadzony przez wykwalifikowany personel.
Tak. Zgodnie z normą PN-EN 1838, wymagane są okresowe pomiary natężenia oświetlenia awaryjnego w newralgicznych punktach (drogi ewakuacyjne, znaki, sprzęt przeciwpożarowy). Ich brak może skutkować negatywną oceną podczas kontroli PSP lub odbiorów technicznych.
Norma PN-EN 1838 określa minimalne wartości:
-
1 lx na środku dróg ewakuacyjnych,
-
0,5 lx w przestrzeniach otwartych,
-
5 lx przy punktach strategicznych (np. gaśnice, rozdzielnie, przyciski pożarowe).
Pomiary i przeglądy muszą być realizowane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i sprzęt pomiarowy. Firma Man-Poż dysponuje wykwalifikowanym zespołem oraz certyfikowanymi luksomierzami.
Tak. Może skutkować:
-
mandatem lub decyzją o wstrzymaniu użytkowania obiektu,
-
negatywnym wynikiem kontroli przeciwpożarowej,
-
odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela w razie pożaru.
Man-Poż realizuje przeglądy i pomiary oświetlenia awaryjnego głównie na terenie zachodniej Polski — w wybranych powiatach województwa wielkopolskiego i lubuskiego. Sprawdź nasz teren działania.